De fascinerende wereld van de media is constant in beweging. Het jaar 2020, met zijn eigenaardige gebeurtenissen, heeft een impact gehad op vele gebruiksevoluties. Het is dan ook een groot voordeel om in-house experten te hebben om die ontwikkelingen te analyseren, vooral wanneer het gaat om het observeren van opkomende trends en het ontcijferen van de veranderende gewoontes van de Belgen. Dit is de eerste episode van een serie doorheen de verschillende expertisedomeinen van Auxipress. Het eerste domein waar we het over gaan hebben is dat van de evoluties in de radio- en televisiewereld.
Wanneer we opstaan, tijdens het ontbijt, wanneer we in de wagen zitten of als we ’s avonds op de hoogte willen blijven van het nieuws: Radio en televisie zijn de media die in ons dagelijks leven verankerd zitten. Velen voorspelden hun teloorgang door de opkomst van het internet en de veranderende gewoontes van mensen. Radio en TV hebben zich echter kunnen aanpassen en zijn geëvolueerd. Nieuwe technologieën, de sprong naar de digitale wereld en de recente lockdown door COVID-19 waren ook katalysators voor veranderingen die een impact hebben op ons dagelijks leven. Klaas Van Hove, expert radio en televisie bij Auxipress, geeft ons meer uitleg.
Mixed content: Watisdadde?
Een eerste vaststelling is dat er nu veel mixed content is. Meer en meer media uit verschillende bronnen verrijken elkaar om zo compleet mogelijke informatie te geven. Het duidelijkste en vaakst voorkomende voorbeeld zijn de online nieuwsartikels met videoclips van nieuwsuitzendingen op televisie.
Long live the streaming king
Naast mixed media content merken we ook dat de distributiekanalen voor radio- en televisiezenders uitbreiden. De grote zenders zijn niet langer enkel beschikbaar via de klassieke (lineaire) manier, maar ook via streaming.
Even ter herinnering: Wat is VOD? Video on demand is een dienst die aangeboden wordt door televisiegroepen, internetproviders en onafhankelijke platformen. Het laat mensen toe om programma’s te bestellen en bekijken via het Internet, door ze te streamen. Het merendeel van de VOD-diensten zijn beschikbaar op meerdere apparaten, bijvoorbeeld op de computer, de televisie, de smartphone, de tablet en de gameconsole.
VOD was eerst bedoeld om programma’s opnieuw uit te zenden, maar het is al snel een manier geworden om meer content aan te bieden en om een groter publiek te bereiken. De meeste televisiegroepen hebben nu hun eigen VOD-platform waarmee hun programma’s live of op aanvraag bekeken kunnen worden. Zo hebben we RTBF Auvio, VRT NU, RTL Play, Be TV Go, VOOmotion, noem maar op. Er is al een uitgebreid aanbod.
Dankzij de vele uitzendmogelijkheden zijn televisiejournaals bijvoorbeeld niet meer verplicht om zich tot het klassieke formaat van 40 minuten te beperken. Ze kunnen dus langere reportages en/of meer nieuws aanbieden. Bepaalde programma’s, zoals ‘Café Sport’, zijn enkel via streaming te bekijken, op VRT NU of het YouTube-kanaal van Sporza.
Cord-cutters, jonge excentriekelingen?
De term cord-cutters is vrij recent, en slaat op mensen die geen lineaire televisie meer nodig hebben, via de klassieke decoder. Ze kijken enkel nog online, via streaming platforms. Ze snijden dus eigenlijk de televisiekabel door, vandaar de term cord-cutters.
Deze trend komt voornamelijk voor bij mensen tussen 18 en 34 jaar. Volgens de laatste imec.digimeter-studie heeft maar liefst 15% van die leeftijdscategorie al besloten om enkel nog on demand te kijken. Volgens de recente Deloitte Global Mobile Consumer Survey betaalt 38% van de Belgische bevolking al voor een SVOD (subscription video on demand, een VOD-dienst met abonnementen). Een andere vaststelling is dat in juli 2020, 32% van de huishoudens in de Verenigde Staten niet of niet langer betaalt voor televisie.
Tot nu toe raakt de tendens vooral televisie en radio wat entertainment betreft, maar ongetwijfeld zal een meer algemene versie van dit fenomeen nog volgen. VOD is makkelijk te gebruiken, via meerdere apparaten, en is bezig om onze consumptiemethodes voor video content te veranderen. En dat is nog maar het begin.
Praten met objecten, heel natuurlijk
Er is nog een andere, onvermijdelijke trend, naast mixed content, VOD en cord-cutters: smart speakers. Ze komen nog maar net op, maar deze geconnecteerde objecten waarmee gebruikers kunnen spreken zijn wel langzaam bezig om zich een plaats in onze levens te vergaren. In de VS en in Canada bezitten respectievelijk 22% en 26% van de huishoudens al dergelijke smart speakers.
De opkomst van deze speakers biedt nieuwe mogelijkheden voor zowel merken als voor de radio. Audio neemt een voorsprong op het visuele in deze dimensie, waar je iets kan verzoeken of vragen kan stellen zonder scherm. Een goed voorbeeld kan je vinden in Nederland, waar bepaalde supermarkten actief testen uitvoeren met deze technologie. Klanten van Jumbo kunnen bijvoorbeeld hun boodschappenlijst dicteren via hun smartphone of speaker om zo een bestelling door te geven. 11% van de klanten zou al gebruik maken van deze dienst.
In België is het onderzoeksdepartement van de VRT nieuwe producten aan het testen voor mensen die luisteren via smart speakers. Het doel is om de toekomstige verwachtingen van luisteraars te doorgronden voor entertainment en informatie via deze weg.
Een van de mogelijkheden is een nieuwsuitzending op aanvraag. Het is nu al mogelijk om aan een virtuele assistent op je smartphone of smart speaker te vragen naar het laatste nieuws.
In de toekomst zou deze technologie het mogelijk moeten maken om een gebruikersprofiel op te maken en aangepaste nieuwsbulletins aan te bieden in functie van de interesses van de luisteraar, met bijvoorbeeld meer of minder sport, politiek of economisch nieuws.
Dankzij spraakbesturing zal het ook makkelijker worden om naar de radio en naar podcasts te luisteren. De smart speakers zijn bijzonder makkelijk te gebruiken en ze zijn ook toegankelijk. Ze zijn voorbestemd om in de toekomst massaal gebruikt te worden. Een op vier Belgen ziet zichzelf zo’n toestel aanschaffen in de nabije toekomst.
Podnews: Het nieuws waar ik dat wil, wanneer ik dat wil
Samen met de vocale trend is de podcast een medium dat ook meer en meer beluisterd wordt in België. Volgens de meest recente imec.digimeter luistert 14% van de Vlamingen naar minstens een podcast per maand, en dat aantal blijft toenemen in heel België.
Het is dan wel geen nieuw medium, maar toch is dit audioformat – beschikbaar via eender welke computer, smartphone of virtuele assistent – erin geslaagd om vooral jongeren onder de 25 te verleiden. Het gebruiksgemak van podcasts laat het ook toe om een breder publiek te veroveren.
Het is een format dat aangepast is aan de huidige levenswijzen. Het is op aanvraag beschikbaar en het is draagbaar, dus luisteraars kunnen er overal van genieten: in de wagen, op straat via de smartphone en in woonkamers via smart speakers. Het laat mensen toe om zich eenvoudig te informeren over een specifiek onderwerp. Hetzelfde geldt voor podnews (een samentrekking van podcast en news), een afgeleide van podcasts dat focust op nieuws. Het laat mensen toe om zich te informeren waar en wanneer ze willen. Het merendeel van de grote radiozenders biedt al een heruitzending aan van hun korte nieuwsbulletins. Deze trend is ook volop aan het groeien, versterkt door het gebruik van smart speakers. 40% van de podnews-uitzendingen wordt aangevraagd via zulke speakers.
Conclusie
Wanneer marketeers voorspelden dat 2020 gekenmerkt zou worden door stemcommando’s en streaming, hadden ze geen idee hoezeer ze gelijk zouden krijgen. De COVID-19-crisis en de lockdown hebben media nog meer naar digitalisering gepusht. Of het nu via een radio-podcast is of via video-streaming, de combinatie van het klassiek en digitaal aanbieden laat toe om een breder publiek te bereiken, in alle leeftijdsgroepen.
De grenzen tussen de verschillende mediatypes – televisie, radio, internet – zijn aan het wegvallen, wat een verrijking van het nieuwsaanbod teweegbrengt. Multimediacontent biedt veel kansen om een bepaald publiek te bereiken, ook al vormt het ook een uitdaging voor communicatiestrategen. De nieuwe consumptiegewoontes voor content, de nieuwe kanalen voor de verspreiding ervan en de nieuwe technologieën bieden veel kansen. We staan aan de vooravond van een informatierevolutie, die nog veel mooie nieuwigheden belooft voort te brengen in de nabije toekomst.
