Volgens een enquête uitgevoerd door de CSA (Conseil Supérieur de l'Audiovisuel) bezit 99% van de Belgen een medium waarmee zij naar de radio kunnen luisteren. Dit maakt van de radio het toegankelijke medium bij uitstek. Voor de meeste luisteraars is de radio in 2022 nog steeds een vertrouwd medium, en de technologie ervan is in de loop der jaren blijven evolueren. Hoe slaagt de radio er nog steeds in om zichzelf opnieuw uit te vinden? Hoe past het zich aan aan luisteraars die veeleisender en onvoorspelbaarder zijn geworden in hun luistergewoontes?
De radio, een permanente evolutie
Sinds zijn uitvinding in 1899 heeft de radio het mogelijk gemaakt gemakkelijk met de bevolking te communiceren in geval van oorlog, rampen, belangrijke evenementen, sportevenementen, enz. Ondanks de komst van de televisie en het internet is de radio nog steeds mee met zijn tijd door zich te voeden met nieuwe en steeds krachtigere communicatiemiddelen. De radio kent inderdaad geen grenzen. Het medium is erin geslaagd om zich aan te passen aan de eisen van de luisteraars door hen in staat te stellen op verschillende manieren naar de radio te luisteren en zo aan hun verwachtingen te voldoen.
De pandemie veranderde echter de gewoontes van de luisteraars en de manier waarop zij naar de radio luisterden, waardoor hun digitale consumptie werd versneld. Tijdens de strikte lockdown luisterden luisteraars niet meer naar de radio in de auto op weg naar het werk, in wachtkamers of in supermarkten. De radiostations gingen er van uit dat thuiswerken het radiogebruik aanzienlijk zou verminderen.
Dankzij digitale radio heeft zich echter het tegenovergestelde effect voorgedaan. Sterker nog, de strikte lockdown heeft geleid tot een toename van het aantal radio-luisteruren.
Volgens een onderzoek van maRadio.be in Franstalig België is het online publiek in de weken na de eerste lockdown gemiddeld met 26% gestegen. De gezondheidscrisis heeft het imago van de radio dus versterkt en zorgde ervoor dat dit machtige medium zich kon positioneren ten opzichte van de digitale audiokanalen, die zich in enkele jaren tijd hebben vertienvoudigd.
Dit succes van audio is te danken aan de verscheidenheid van inhoud die door mediagroepen en producers wordt aangeboden, alsook aan het succes van het radioluisteren via het internet.
In deze periode was er ook een versnelde ontwikkeling van podcasts. Volgens het Institut National de l’Audiovisuel heeft de gezondheidscrisis vooral het luisteren naar nieuwspodcasts gestimuleerd, die een toegenomen vraag van het grote publiek beantwoordde. Podcasting laat gebruikers toe om het downloaden van audio- of videoprogramma’s te automatiseren en vergemakkelijkt zo het onmiddellijk en/of later beluisteren ervan.
De Belgische radiostations zijn gevestigde merken die zeer gewaardeerd worden door de Belgische luisteraars mede om hun hechtheid en hun authenticiteit. Dankzij een voortdurende ontwikkeling, is de radio een medium dat in de komende jaren zeker nog van zich zal laten horen.
Digitale radio, focus op DAB +
De radio is nog steeds in ontwikkeling. Radioprogramma’s kunnen worden gedownload en beluisterd via het internet. Deze functionaliteit wordt aangeboden door digitale radiostations, die voortdurend groeien en evolueren. Digitale radio omvat radio die via het internet, de digitale televisie of DAB+ beluisterd kan worden. Volgens een studie van maRadio.be is het aantal luisteraars van digitale radio de afgelopen drie jaar bijna verdubbeld in Franstalig en Nederlandstalig België, met een verbruik van 38% in de Franstalige gemeenschap en 41% in Vlaanderen.
De grootste ontwikkeling op vlak van digitale radio was DAB+. Maar wat is DAB+ nu concreet? DAB+ is een uitzendformaat waarmee u gratis, zonder aansluiting en zonder abonnement naar radio in digitale kwaliteit kan luisteren. Het uitzendformaat werd in oktober 2017 geïntroduceerd in Vlaanderen en in november 2019 in de Franse gemeenschap. Deze digitale transmissiemethode is een aanvulling op de FM-band, die nu verzadigd is. Het systeem biedt een betere geluidskwaliteit, een breder aanbod van radiozenders en de mogelijkheid om beelden en tekst in te voegen. In de praktijk betekent dit dat de ontvangst veel beter is, vooral in de auto. Tegen 2021 was DAB+ goed voor 22% van het digitale radioluisteren in Franstalig België en 19% in Vlaanderen.
Welke factor zou de groeiende tendens naar DAB+ kunnen verklaren? Een Europese richtlijn verplicht autofabrikanten om autoradio’s vanaf 2021 DAB+-compatibel te maken, zonder extra kosten. Deze nieuwe richtlijn zal het gebruik van deze digitale radio doen toenemen, aangezien de kwaliteit van DAB+ autoradio’s superieur is aan die van de klassieke FM-band.
In de nabije toekomst zal DAB+ het belangrijkste medium voor digitale radioconsumptie worden. De luisteraar is zeer tevreden over DAB+ autoradio omdat de digitale radio zich in slechts enkele jaren heeft aangepast aan de nieuwe gewoontes van de luisteraars. Het is wellicht duidelijk dat de toekomst van radio digitaal is!